Jezelf laten zien, en voelen dat je de waardering of acceptatie van je partner waard bent, is het antigif tegen hechtingsangst. Dat weten we nu allemaal wel. Maar hoe doe je dat nu eigenlijk? En vooral, hoe doe je het naar je partner? Is het gewoon zeggen dat je ook wel eens onzeker bent (Hint: nee). En gewoon tegen iemand zeggen dat 'ie zich kwetsbaar moet opstellen, is niet genoeg, geloof me ik heb het geprobeerd.
Inmiddels heb ik wel door wat het niet is. Je weet binnen een tel dat een stel niet gede-escaleerd binnenkomt als ze zich naar de ander draaien en gaan uitleggen hoe hij of zij in elkaar zit. Vaak quasi voorzichtig ingeleid met ‘ik moet het misschien niet zeggen maar…’, of ‘ik denk dat je dit moeilijk vindt om te horen maar…’. Ik voel m’n lijf zich schrap zetten en denken ‘daar gaan we’, en de partner waarschijnlijk ook. Over de simpele communicatieregel ‘begin je zin met ik voel’ wordt vaak lacherig gedaan, maar ik vind hem hierbij toch helpend (en nee ‘ik voel dat jij het probleem bent’ is geen gevoel, ik weet het). Soms vind ik zelfs alleen een begin met ‘Ik…’ al winst.
Als een stel daar is, begint het werken aan de cirkel, het vertragen, alles wat hoort bij het de-escalatieproces van EFT. Maar als dat is gelukt, wat wil je dan wel dat partners elkaar gaan laten vertellen? Welke kanten van zichzelf wil je dat de partners aan elkaar laten zien? Hierin hielp mij de lijst met verschillende lagen van kwetsbaarheid die besproken wordt in de podcast The Leading Edge in EFT (tevens een dikke tip, vindbaar op Spotify of Apple Music. Ik heb het over de aflevering Depth of Risk: Decision Making Process.).
De EFT trainers in deze podcast leggen uit dat er verschillende niveau’s zijn waarop een partner een risico kan nemen, en zich daarmee kwetsbaar kan tonen. De grote van het risico dat je als therapeut iemand kan laten nemen, hangt af van de veiligheid in de kamer op dat moment. Dat is onder andere door een aantal factoren in het therapieproces zichtbaar of voelbaar. Bijvoorbeeld: voelen de partners zich op hun gemak bij jou en bij elkaar, hebben ze al ervaring met enactments, heeft de luisterende partner voldoende ruimte en aandacht? Hoe verder de therapie hierin is, hoe veiliger het stel zich voelt om zichzelf te laten zien.
Hoe meer veiligheid, hoe meer risico
Afhankelijk van deze veiligheid, kan er van een van de partners gevraagd worden iets over zichzelf te delen. En daarin kun je werken van boven (kleine risico’s) naar beneden (enorme risico’s). Onderaan dit artikel vind je de volledige lijst. De bovenste laag van het nemen van risico is het delen van het eigen gedrag in de cirkel, (‘in onze cirkel ga ik in de aanval’). Volgens mij zit het voornaamste risico in deze vorm van kwetsbaarheid er in dat je er impliciet mee zegt dat je als partner ook een aandeel hebt in het vastlopen van de cirkel. Want hoe vaak gebeurt dat in een ruzie? Dit is het kleinste risico dat je partners kan laten nemen, maar binnen een onveilige relatie van grote betekenis.
Het nemen van deze eerste risico’s creëert meer veiligheid, en daarmee komt er ruimte voor het delen van diepere kwetsbaarheden. Bijvoorbeeld de trigger waarmee de ander je raakt (‘als jij dingen maar blijft herhalen begint het bij mij te borrelen’) en de primaire emotie in de cirkel. Hiermee zeg je impliciet tegen je partner: ‘ik ben misschien niet zo sterk en zelfverzekerd als je denkt. Vind je me dan nog steeds leuk?’.
Onderin de emmer van kwetsbaarheden liggen de twee schatten te wachten die horen bij fase 2 van EFT, waarmee de band echt op een diep niveau kan veranderen: het zelfbeeld en de hechtingsbehoeften wanneer je je kwetsbaar voelt. Hiermee zeg je tegen je partner dat je hem of haar op een heel diep niveau nodig hebt voor je overleving, en is daarmee de meest risicovolle stap. En ik weet niet wat jullie ervaring is, maar ik vind het nog behoorlijk zoeken hoe ik door alle lagen heen kan worstelen op zoek naar deze heilige graal.
En dat is tegelijkertijd waarin de lijst me zo helpt: dat er veel lagen zijn waarop je stellen aan elkaar kunnen verbinden. Door deze lagen van kwetsbaarheid te zien, kun je zien dat je op weg bent. Misschien sta je vaak nog niet in de diepste wateren van kwetsbaarheid, maar je staat ook zeker niet meer te bibberen op de kant.
2 Lists to Assess Risk
These two lists work together. The more positive variables you have from the first list, the more you can go down the vulnerability ladder with your clients, the second list. You build safety in list one to take more risks on list 2 to push your clients’ leading edge and help them succeed in vulnerability.
List 1 – Risk Assessment: Variables to Consider
Variables to consider when determining the level of Risk you go for. The more of these variables you have, the more Risk you can go for.
Alliance with the therapist (trust).
Alliance with the EFT process (trust).
The number of sessions.
The number of successful missions (Corrective Emotional Experiences, Bonding Events).
Tolerance window of the person you are working with and prepping to share.
Their safety level with their partner.
Tolerance window of the listening partner.
List 2 – Elements of Experience Risk Ladder
This is just our way to describe the various elements of experience. The further you go down this ladder, the riskier it is. Going up the ladder is slicing it thinner.
Protective Behaviors
Secondary Emotion (Emotion that is used to create space vs. create connection)
Story Construction About Distressed Relationship (Meaning)
What They Think (What they say it means about them, others, the relationship)
Recognition of Danger Cues/Triggers
Primary Emotion (Emotion that is used to create connection vs. create space)
Hang Out and Stay in Primary Emotion
Individual Trauma
Attachment Injuries
Vulnerable View of Self
Attachment Needs – When they are in distress
Blog geschreven door EFT-therapeut Lars van Kessel.
Lees ook: 10 bouwstenen voor meer plezier in je relatie.