Ineke, gezien de titel van deze Masterclass blijven we als therapeuten/ gespreksleiders soms steken op de inhoud, hoe komt dat?
'Een interessante vraag, want de verleidingen om op de inhoud te blijven steken liggen inderdaad vaak op de loer. Ik denk dat negen van de tien supervisievragen hiermee te maken hebben. En waar dat aan ligt? Ik denk dat hier meerdere antwoorden op te geven zijn.
Op de eerste plaats denk ik dat het te maken heeft met de aard van de vragen waarmee mensen bij ons komen. Ze willen van hun narigheid verlost worden, zo snel mogelijk, wat uiteraard heel begrijpelijk is. Ze verwachten vaak een snelle oplossing voor hun problemen. Een valkuil die vast herkenbaar is kan dan zijn dat wij te hard gaan werken. Zonder dat we zoeken naar de vraag achter de
vraag, zonder te kijken naar wat deze ziel uitdrukt tussen de regels en onder de woorden door. We zijn overijverig en dragen oplossingen aan. Onze cliënten zijn daar echter niet mee geholpen want niet wíj, maar zijzelf zullen bij hun eigen probleemoplossend vermogen dienen te komen en wij kunnen hen daarbij helpen door juist niet aan te komen zetten met oplossingen en adviezen.
Het kan ook zijn dat we aan de oppervlakte blijven doordat het ons aan bruikbare ervaringsgerichte interventies ontbreekt. Dan kan alleen al het oefenen met typische ervaringsgerichte EFT-interventies zoals valideren, maar ook het uitbreiden van onze hechtingstaal en het inzetten van RISSSSC als grondhouding, helpend zijn om van inhoud naar beleving te gaan.
Wat verder ook een belangrijke reden kan zijn dat we blijven steken op de inhoud is onze eigen geraaktheid. Soms blokkeert de therapie en komen zowel onze cliënten als wijzelf in een soort overleefstand terecht, buiten onze window of tolerance. Op zo’n moment worden we getriggerd door iets wat onze cliënt zegt of uitstraalt. Dit raakt een gevoelige snaar in onszelf, iets wat met onze eigen geschiedenis en ervaringen te maken heeft. Ik voel het zelf meestal heel goed in mijn lijf als dit het geval is, als het proces stokt en we op de oppervlakkige inhoudslaag blijven hangen.
Wat is dan zo belangrijk aan ‘beleving’?
Twee belangrijke pijlers van EFT zijn de hechtings-pijler en de ervaringsgerichte pijler. Als we geen contact maken met onderliggende beleving kunnen we niet spreken van ervaringsgerichte therapie en daarmee ook niet van EFT-therapie.
Als we in de inhoud vast komen te zitten en ons daardoor laten leiden, dan gebeurt er in feite niets wat onze cliënten wezenlijk verder helpt. Hun proces loop vast. Het is de kunst om emoties die zo belangrijk zijn in EFT op te sporen en vast te pakken. Ze geven ons een soort routekaart richting beleving en hechting. Emoties, hechtingsbehoeften en hechtingsangsten spelen een cruciale rol bij EFT. En de diepste hechtingslaag bereiken we niet wanneer we alleen maar aan de oppervlakte met de inhoud blijven werken.
In feite kan er alleen heling of verandering ontstaan als we nieuwe, correctieve, emotionele ervaringen kunnen opdoen. En dat kan alleen maar als we onze cliënten proberen te verleiden om de gevoelslift omlaag te nemen, naar hun beleving diep vanbinnen. Daarom is de focus op beleving zo cruciaal in een proces van heling.
Als we ruimte en contact maken met wat er onder de oppervlakte leeft in het gemoed, in de gevoelswereld, dan gaan onze cliënten iets ervaren wat ze nog nooit ervaren hebben of waar ze al heel lang niet meer zijn geweest, wat verloren is gegaan en wat onder een dikke laag stof is bedekt. Iedereen heeft immers verlangens en angsten. Iedereen heeft ook zijn manieren om zichzelf te beschermen en om door te gaan, we moeten immers overleven. Die beschermingsmechanismen hebben ons ooit goede diensten bewezen maar dat is op een gegeven moment genoeg geweest, dan moeten we deze oude jas van ons afwerpen omdat hij ons ook kan belemmeren in groei en ontwikkeling.
Wat maakt het voor jou leuk om deze Masterclass te geven?
Het geeft mij veel voldoening om met bevlogen, enthousiaste therapeuten herkenbare ervaringen te delen, deze vast te pakken en te bewerken zodat blokkades in het proces veranderen in kansen tot verdieping.
Veel triggermomenten zijn herkenbaar voor ons allemaal en ik ga de deelnemers laten ervaren hoe ze een verdiepend proces van inhoud naar beleving tot stand kunnen brengen als we werken met cliënten die bijvoorbeeld heel rationeel blijven, die heel goed zijn in analyseren en praten ‘over’. Of met mensen die dichtklappen als je vraag wat ze voelen. Of bij cliënten die zo vol zitten van alles dat ze associatief blijven spuien en met voorbeelden blijven komen.
Dat zijn van die momenten waarop we verzuchten dat we er niet doorheen komen. We zijn niet meer lekker aan het werk, verliezen ons plezier. We zijn uit onze window of tolerance geraakt. Het geeft mij dan veel voldoening, en de deelnemers rust en opluchting, als ik hen kan helpen ervaren hoe we in plaats van erin te ‘trappen’ en ingezogen te raken in het systeem van onze cliënten, we erin kunnen stáppen, met bewustzijn en daardoor groei, ontwikkeling en verandering mogelijk maken.
Ik ga de deelnemers leren hoe we het verzanden in de inhoud kunnen doorbreken zodat er wél een verdiepend proces op gang komt en we het plezier in ons werk terugkrijgen.
Wat vind je het belangrijkste dat trainees meenemen uit deze Masterclass?
Het belangrijkste is een grotere mate van procesvertrouwen doordat de deelnemers kunnen ervaren hoe het is als we op onze handen durven te gaan zitten, hoe er dan ruimte komt om onze cliënten en onszelf beter te ‘proeven’. Als we leren geduldig te zijn en vanuit een niet-wetende, nieuwsgierige houding oog leren hebben voor de verbale en non-verbale signalen en welke betekenis deze hebben, dan kan het proces versnellen. Dat klinkt tegenstrijdig, maar Sue Johnson heeft absoluut gelijk als ze stelt: slower is faster. Ofwel: Het verdiepende proces zal sneller op gang komen als we ons richten op woorden of uitdrukkingen met een bepaalde emotionele lading. Als we dan onze cliënten laten stilstaan bij deze key-words door ze te onderbreken, door ruimte maken, door te vertragen en op onze handen te gaan zitten, dan kunnen er wondertjes gebeuren in therapie.
Ik wil de deelnemers ook laten ervaren hoe lonend het is als we onze awareness vergroten zodat we niet alleen meer contact hebben met wat er bij de cliënt gebeurt maar ook met wat er bij ons vanbinnen gebeurt. De kunst is om onze eigen blokkades te herkennen en deze therapeutisch te leren benutten. Dat kunst is om te merken wat we voelen als we ‘erin trappen’ als we uit onze window of tolerance raken. En hoe anders het voelt in ons lijf voelen als we er met bewustzijn ‘in stappen’. Dit alles levert waardevol therapeutisch materiaal op.
Wat ik ook hoop mee te geven is de waardevolle kapstok die de EFT-tango voor ons is bij het gaan van inhoud naar onderliggende beleving. De nadruk ligt daarbij op de triggers die de overgang van stap een naar stap twee van de tango vormen. Het geeft zoveel houvast en structuur als we iedere keer opnieuw, zolang het nodig is, de tango en de verschillende onderdelen van stap twee van de tango volgen: Eerst proberen we de trigger te ontdekken, vervolgens vestigen we de aandacht op het alarm dat acuut afgaat en maken we contact met wat dat doet in het lijf. Wat denken we dan over onszelf of over de ander (innerlijk werkmodel)? En wat gaan we dan vervolgens doen (actietendens)? In dit circulaire proces verzamelen we als schilders op een schilderspalet alle mogelijke emoties die gaan tot de allerdiepste hechtingsbehoeftes en hechtingsangsten. Durven we vervolgens op het groeipunt te gaan staan waar we in plaats van te overleven moed verzamelen om te kunnen groeien en onszelf te kunnen ontwikkelen. Dan is er weer een belangrijke stap in het veranderings- en helingsproces van onze cliënt gezet.
Met deze cadeautjes hoop ik de deelnemers naar huis te kunnen laten gaan!
Masterclass Van Inhoud naar Beleving
Datrum: 7 april
Tijd: 9.30-17.00uur
Door: Ineke Scholten (docent, supervisor)