Congres - Interview Ineke
Op zoek naar verbinding
Ze is blij met het thema ‘Heelheid in een versnipperde wereld’ van het komende EFT-congres, start Ineke: “Wat ik zo mooi vind, is dat het zo goed aansluit bij het thema van het vorige congres ‘Het lichaam en EFT’ (maart 2020, red.). In de tussentijd is de pandemie uitgebroken en zijn we niet alleen als therapeut maar ook als mens voor enorme uitdagingen komen te staan. De polarisatie, wel of niet prikken, de politieke tegenstellingen; ook nu de pandemie in de luwte ligt, komen er steeds weer nieuwe uitdagingen op ons pad. Zoals op dit moment die vreselijke oorlog in Oekraïne. Iedere keer staan we voor de vraag: Hoe kunnen we polarisatie tegengaan? Hoe blijven we in verbinding of herstellen we de verloren gegane verbinding? Hoe zorgen we voor een meer inclusieve samenleving waar we andere mensen verwelkomen in plaats van afstoten? We zijn allemaal verschillend. We hebben allemaal rust en ruimte nodig om onszelf en elkaar te ontmoeten. Het is een thema van alle tijden, maar nu misschien wel actueler dan ooit.”
Gezamenlijke ruimte
Veiligheid en ruimte is essentieel, gaat ze verder: “Ik ben zelf in mijn werk met cliënten altijd bezig om vanuit een rogeriaanse grondhouding te werken, waardoor veiligheid en ruimte kan ontstaan. Het doel is om focus aan te brengen in dat wat onze cliënten verbrokkeld aandragen en dan een gezamenlijke ruimte vinden waarin geen oordelen zijn. Een soort heilige ruimte tussen jij en ik, waar we elkaar écht kunnen ontmoeten en een buberiaanse verbinding aan kunnen gaan. Dit is iets wat me altijd heeft beziggehouden. Het is zo mooi als mensen heel verschillend zijn en toch de ruimte vinden om interesse te tonen in elkaar.”
“Een tijdje geleden kwam er een stel bij me in de praktijk. Leuke mensen, maar oh wee als de politiek op tafel kwam. De een stemde Forum voor Democratie en de ander GroenLinks. Ik merkte aan mezelf dat ik écht iets moest overwinnen. Ik ben tenslotte ook maar een mens met meningen. Ik onderkende mijn eigen oordeel en kon het laten voor wat het was, zodat er in mij (letterlijk in mijn lijf) plek kon komen om echt geïnteresseerd te zijn in mijn stel. Door mijn hechtingsbril op te zetten, te vertragen en in te gaan op hun beider hechtingsgeschiedenis konden ze beter van elkaar snappen waarom ze bepaalde keuzes maakten. Er ontstond een gezamenlijke ruimte waarin beide partners in respect en ontroering naar elkaar konden luisteren. Dit voorbeeld raakte me diep, omdat ik zag hoe de verschillen tussen hen een nieuwe verbinding niet meer in de weg stond. Hoe kunnen we dit overal toepassen? In het klein in onze praktijkruimtes, maar ook op wereldwijd niveau. We hoeven het niet met elkaar eens te zijn. Ik ben iemand en jij bent iemand anders. Kunnen we tussen jou en mij een gezamenlijke ruimte vinden waar heling en genezing ontstaat?”
Vooruit struikelen in therapie en supervisie
Hoe kwam haar boek tot stand? Ineke legt uit: “Ik had stapels aantekeningen en dacht altijd: daar moet ik nog iets mee. Het ging om materiaal uit mijn eigen praktijk, maar vooral ook over mijn (levenslange) leerweg in onder meer de gestalttherapie en de cliëntgerichte therapie. Supervisanten vroegen me regelmatig: ‘Wanneer komt dat boek er nu eindelijk eens?’. Dat kwam er niet, tot er twee jaar geleden opeens heel veel ruimte ontstond door de Coronapandemie. Het schrijven was een flinke klus, maar zo fijn om te doen. Tijdens dit proces heb ik veel hulp gehad van collega’s, supervisanten maar ook van het thuisfront.”
“Mijn boek heet ‘Vooruit struikelen in therapie en supervisie’ en gaat over de integratie van experiëntiële stromingen zoals o.a. gestalt, focusing en veldtheorie in EFT. Het is interessant voor EFT-therapeuten en voor iedereen die ervaringsgericht en vanuit het hart wil werken. Ik vertel bijvoorbeeld over hoe ik zelf in dit vak met vallen en opstaan ‘vooruit gestruikeld’ ben. Er zijn veel therapeutische stromingen die het ervaringsgerichte werk onderschrijven en dit boek is, doordat ik zelf de gestalt en veldtheorie met de paplepel ingegoten kreeg, een mooie toevoeging waarmee ik mensen hoop te raken. Zoals ik zelf ook geïnspireerd ben geraakt door de vele leermeesters en goede therapeuten die op mijn pad kwamen. En ik ben nog altijd lerend en groeiend.”
Ontmoeting Sue Johnson
In 2006 ontmoette Ineke Sue Johnson in Amsterdam: “Over deze ontmoeting schrijf ik ook in mijn boek. Het was een cruciaal moment. Op dat moment zat ik nog helemaal in de ervaringsgerichte gestalthoek. Ik luisterde ademloos naar Sues verhaal en hoorde hoe ze, door de hechtingstheorie toe te voegen, alles met elkaar verbond. Door deze toevoeging viel alles op zijn plaats. Het was voor mij de ontbrekende schakel, zo’n mooie ervaring. Vanaf toen ben ik alles gaan volgen op het gebied van EFT. Het is nu 2022 en nog altijd ontwikkelt het vak zich en komt er veel bij. Zoals de EFT-tango van Sue Johnson die ons, door haar procesmatige karakter, nog meer van het hoofd naar het hart brengt in ons werk. Dit maakt mij zo gretig en enthousiast om meer te leren en mijn kennis over te dragen op jongere collega’s.”
Supervisie training
In juni 2022 geeft Ineke de training ‘Van inhoud naar beleving’. Ze licht toe: “De training sluit aan bij mijn boek en het thema van het EFT congres. Mensen komen bij ons met een bulk aan inhoud en problemen. Hoe kunnen we, terwijl we onze cliënten volgen naar de inhoud, een verdiepingsslag maken naar onderliggende gevoelens en emoties? Helemaal tot op de hechtingslaag, want daar gaat het uiteindelijk om.”
“Het is een supervisie-achtige dag, waarbij deelnemers hun eigen casussen en vragen meenemen. We gaan interactief werken aan de momenten waarop we zelf ontregeld raken. Wat zijn de momenten waarop we zelf blokkeren? Als er een gevoelige snaar bij ons therapeuten wordt geraakt, gaat dit vaak over onze eigen hechtingsgeschiedenis. Als we zelf ontregeld zijn en niet meer in onze window of tolerance zitten, dan kunnen we geen goed contact meer maken met onze cliënten. Hoe komen we weer terug bij onszelf, zodat we opnieuw contact met onze cliënten kunnen maken? Veiligheid staat daarbij voorop en dat creëren we als we transparant en authentiek kunnen en durven zijn.”
Help mij om jou te begrijpen
Volgens Ineke hoeven we als therapeut niet alles te weten en gaat het vaak juist om een houding van niet-weten: “Het onderzoeken, zonder oordeel, een bijna naïeve houding waarmee we meer geïnteresseerd kunnen zijn in de ander, is essentieel. Ik weet niks, jij bent mijn cliënt. Help mij om jou te begrijpen. Deze houding van niet-weten kan moeilijk zijn, omdat wij therapeuten de lat vaak erg hoog leggen in ons werk. Ik kan natuurlijk niet voor anderen spreken, maar ik zie dit thema vaak terug. Therapeuten die vanuit onzekerheid werken en twijfelen of ze het vak wel beheersen. Ze werken heel hard en raken daardoor uit de verbinding met zichzelf. ‘Als dat gebeurt, is dat helemaal niet erg’, zeg ik altijd tegen mijn supervisanten. ‘Als je het maar in de gaten hebt, want dan kun je er iets mee, dan kun je dat gebruiken als therapeutisch materiaal. Bijvoorbeeld door het te benoemen.’ Het mooie van deze manier van werken, is dat het niet uitmaakt of je met een individu, een stel, gezin of groep werkt. De processen van de EFT-tango kun je overal toepassen.”
Self of the therapist
Ineke vervolgt: “Belangrijk in de supervisie, maar ook in de training, is dat we werken met het ‘Self of the therapist’ (gedachtengoed van Yolanda von Hockauf, red.). Wat is mijn eigen geschiedenis? Wanneer staat er iemand op mijn blauwe teen? En als ik ontregeld raak, wat kan ik dan doen om weer opnieuw contact te maken? Dit is een vast onderdeel van de supervisie. Het is heel belangrijk dat je op een selectieve manier zelfonthullend mag zijn. In de sessie zelf mag ik ook iets over mezelf zeggen, mits het ten dienste komt van het proces van mijn cliënt. Selectieve zelfonthulling is een krachtige motor voor therapie. Dat cliënten zien: hier zit ook maar een mens dat van alles meemaakt in zijn of haar leven.”
Ze sluit af: “De mooiste momenten in therapie zijn voor mij de momenten dat we onze gezamenlijke ruimte vinden. De heilige ruimte tussen IK en JIJ. Dat voel je, dat komt gewoon je kamer binnen. Ik zeg weleens gekscherend tegen cliënten: ‘Ik zou jullie eigenlijk moeten betalen in plaats van andersom.’ Dit werk vervult mij met zoveel ontzag en voldoening.”
Ben je geïnteresseerd in de boekpresentatie van Ineke? Klik dan hier om je in te schrijven voor het EFT Congres op 10 juni.
Interesse in Inekes Masterclass Van inhoud naar beleving in EFT? Klik hier voor meer informatie en het inschrijfformulier.