Wat doe ik eigenlijk voor mijn medemensen die zich niet zo vanzelfsprekend geaccepteerd kunnen weten als ik? Voor hen die, omdat ze tot een minderheid behoren, regelmatig kunnen rekenen op onbegrip of, veel erger nog, veroordeling en afwijzing? Nageroepen, veroordeeld en gediscrimineerd worden om wie je bent, geeft een constant gevoel van dreiging dat veel minderheden ervaren. Minderhedenstress is de constante psychologische spanning die ontstaat door het ervaren van discriminatie, racisme, uitsluiting of zelfs interne conflicten over bijvoorbeeld je afkomst, huidskleur, seksuele oriëntatie of genderidentiteit.
Door ontelbare interacties met anderen, ontwikkelen we in ons leven een innerlijk kompas dat ons vertelt of we iemand zijn die het waard is om van te houden, een goed mens, iemand die erbij hoort, of juist niet. Als jezelf zijn gepaard gaat met ervaringen van onveiligheid en afkeuring, is dit enorm bepalend voor je beeld van jezelf en de ander.
Ineens weet ik het weer. Wat ik kan doen voor mijn medemens die zich niet zo vanzelfsprekend geaccepteerd kan weten als ik. Sue Johnson heeft dit ons immers geleerd.
In mijn spreekkamer ontvouwt zich stapje voor stapje iets nieuws . Een man kijkt naar de handen van zijn vriend, die de zijne vasthouden. Oogcontact maken durft hij niet, terwijl hij hakkelt: “Ik kan je niet dichterbij laten, want ik heb een archiefkast aan ervaringen die mij leerden dat ik nergens veilig ben. Dat ik nageroepen word, omdat ik vies ben, niet normaal, verderfelijk. Dat ik veiliger ben alleen.” De tranen stromen over zijn wangen. Overigens ook over die van zijn vriend – en die van mij. Doordat we erbij blijven, samen woorden vinden, ik bijstuur, aanmoedig en help verdiepen, antwoordt zijn partner hem vanuit de grond van zijn hart: “Mijn lieverd, ik ben er. Ik ben bij je en ik laat je niet alleen.
Van de goedbedoelde geschminkte regenboogvlaggetjes op mijn wangen tijdens de Pride en de lila jurk die ik draag op Paarse Vrijdag, wordt de wereld geen tolerantere en meer begripvolle plek. Was het maar zo makkelijk. Wat ik wel kan, is middels Emotionally Focused Therapy mensen helpen om zich meer toe te gaan vertrouwen aan hun veilige belangrijke anderen. Om zich echt aan hen te laten zien, met geïnternaliseerde schaamte en al. Zodat ze zich door diens liefdevolle ogen meer geaccepteerd, geliefd en veilig kunnen voelen. Zowel in hun relaties als in zichzelf.
Samen, in een soms zo onveilige wereld, is stukken beter dan helemaal alleen.
Over Lotte van Hoorn - ten Hoeve
Lotte is psychotherapeut, gz-psycholoog, ICEEFT trainer en supervisor, NVRG systeemtherapeut en supervisor. Ook is Lotte trainer bij Stichting EFT Nederland.