Hoe ben je bij EFM terecht gekomen?
‘EFM is ontstaan uit de praktijk. Twintig jaar geleden begon ik als mediator met een focus op arbeids- en familiekwesties. Maar ik haalde weinig voldoening uit mijn werk. Het ging in de mediation nauwelijks over waar het écht om draaide: erkenning van het effect van gebeurtenissen en de impact van het conflict op de werkrelatie. Om verwerking. Emoties werden destijds gezien als improductief; ze stonden de oplossing alleen maar in de weg. Ik was ontevreden over mijn eigen effectiviteit. Ik was eigenlijk ook bang voor de woede van mijn cliënten.’
Wat was het moment dat je besloot dat het anders moest?
‘Ik bemiddelde bij een echtscheiding tussen een stel met jonge kinderen. We werkten twee uur aan het maken van goede afspraken. Ik weet nog dat ik dacht dat we lekker opschoten. Het ging heel goed. Toen we afscheid namen, zei de vrouw met haar hand op de deurknop ineens dat ze een dwangbevel ging regelen, omdat ze het huis wilde hebben. Haar man was verbijsterd. En ik nog meer. Ik verweet het mezelf. Ik had de onderliggende dynamiek totaal gemist en geen aandacht gehad voor haar angst. Ik verweet het ook het mediation-proces. Er ontbrak iets.’
En toen?
‘In 2009 richtte ik met collega’s Prisma praktijk op, een praktijk voor therapie en coaching. Ik was de systeemtherapeut in het gezelschap en werd erbij geroepen als er problemen waren tussen een stel of in een gezin. Een collega opende toen mijn ogen en liet me een ander perspectief zien. Mediators kijken van buiten naar binnen. Zij probeerde altijd van binnenuit te kijken, zei ze, naar wat er “in en tussen mensen” gebeurt. Pas jaren later ben ik bij Karin Wagenaar de opleiding tot EFT-therapeut gaan volgen. Die methode sprak me aan omdat hij uitvoerig getest en onderzocht was. Ik wist dat het werkte.’
Hoe ben je het gaan toepassen in je praktijk?
‘De dag na de eerste trainingsdag ben ik gelijk begonnen. Ik had een stel in de kamer en vroeg hen “Ik ga iets proberen, is dat oké?” Ik stond op, liep naar de flipover en tekende de lemniscaat. Die lemniscaat gaf veel inzicht. Uiteindelijk besloten ze alsnog om uit elkaar te gaan, maar dat ging op een goede manier. Ik voelde me veel nuttiger en wist gelijk: hier wil ik meer mee doen.’
Je hebt wel eens laten vallen dat je er eerder niet aan toe was om vanuit EFT te werken?
‘Als opleider weet ik dat je present moet zijn; met mensen moet meebewegen. Zo present zijn is heel kwetsbaar, dan sta je tussen mensen in die in paniek zijn. Hyperemoties werken ontregelend. Om dan een plan te hebben van waar je heen wilt met het gesprek, terwijl je ook die ontregeling ervaart, dat is bijna niet te doen. Ik had zo mijn eigen manier van omgaan met andermans hyperemoties. Ik gebruikte mijn ratio en analyseerde met cliënten om mijn eigen emotionele ontregeling te vermijden. Dat was mijn bescherming. Om effectief te zijn als EF-therapeut of mediator, moest ik leren om dat overlevingsmechanisme los te laten. Je moet het leren ontvangen zonder dat het je ontregelt.’
Hoe doe je dat?
‘Dat is een kwestie van veel oefenen; mét mensen zijn en merken dat je niets hoeft met de emoties van de ander. Je kunt er gewoon bij zijn. Emoties komen en gaan. Nu vind ik boosheid, ook in mezelf, een geschenk. Het vertelt me wat ertoe doet voor mij en waar ik heen moet. Daar dacht ik twintig jaar geleden heel anders over.
Wat helpt jou daarbij?
In de eerste plaats het overzichtelijke model dat nu bekend staat als Sue’s Tango met de vijf-bewegingen. Die structuur is dynamisch en helpt me om mijn plek te vinden in het proces. Het verschaft antwoord op de vraag ‘Waar ben ik en waar ga ik nu heen met je cliënten?’. Een andere pijler onder mijn werk is de focus op de emoties die in de spreekkamer of bij cliënten op kantoor opvlammen. Ik zie het als mijn grootste opdracht om met cliënten die emoties te begrijpen, doorvoelen en te vertalen naar hun behoefte en verlangens. Door het conflict zijn die behoeften uit het zicht verdwenen en gaat alle energie naar vechten.
Dat gevecht is soms woedend en dan weer een verstilde strijd tot behoud van het Zelf van de cliënten. Daarom ben ik niet meer bang voor die woede. Ik snap het, voel het en kan er tegelijkertijd naast staan en hen helpen die heftigheid te verwerken tot nuttiger emoties en gevoelens. Pas als er verzachting is, kunnen we in gesprek gaan over wederzijdse angsten en verlangens. Er kan weer samengewerkt worden. Dat kantelpunt is goed voelbaar. Ik krijg altijd kippenvel. En dat voelt veel beter dan het klamme zweet dat ik eerst had bij woedende cliënten.’
Ook geïnspireerd?
Ben jij ook geïnspireerd door de hechtingsvisie van Sue Johnson en pas je EFT buiten de behandelkamer toe? Laat het ons weten! De komende maanden besteden we in iedere nieuwsbrief aandacht aan het nieuwe vakgebied van EFM; emotionally focused mediation. Wil je daar meer over weten? Neem dan een kijken op onze website www.efmediation.nl. Daarop vind je ook een overzicht van alle EF-mediators bij jou in de buurt. Of meld je aan voor onze EFM-groep op LinkedIn.